Multipl Sklerozıs (MS)
Multipl Skleroz beyin ve omuriliğin etkilendiği kronik nörolojik bir hastalıktır. Beyin ve omurilikte sinir kılıfları etrafını saran myelin kılıfın hasarı sonucu gelişmektedir. Bu hasarın etkilediği beyin ve omurilik bölgesine göre çok farklı bulgular ile seyretmektedir
MS gelişiminde rol oynayan faktörler neler?
MS hastalığı genelde bağışıklık sistemimizin kendi sinir kılıflarına hasar vermesi sonucu ortaya çıkar.
- Çevresel faktörler,
- Virüsler,
- Etnik köken ve kalıtımın MS gelişiminde rol oynadığı kabul edilmektedir.
En çok kimler etkilenir?
- Genellikle genç erişkinlerin etkilendiği bir hastalıktır.
- Kadınlarda 2-3 kat daha fazla gözlenmektedir.
- Özellikle 20-40 yaş arası gözlenir ve dünyada yaklaşık 3 milyon ülkemizde 70 bin civarı hasta olduğu kabul edilmektedir.
Atakların bulguları nelerdir?
Birçok hastada ataklar halinde ortaya çıkar. Atak çok farklı bulgular ile meydana gelebilir. Hasta atak geçirdiği sırada genellikle hastanede yatarak tedavi edilmesi gerekir.
- Halsizlik, yorgunluk,
- Görme bozuklukları; tek gözde ani görme kaybı, bulanık görme,
- Denge ve yürüme bozukluğu,
- Kol ve bacaklarda güçsüzlük,
- Dikkat ve hafızada güçlükleri,
- Bazen idrar ve dışkı yapma bozukluğu ve
- Cinsel sorunlar oluşabilir.
Hastalığın tanısı nasıl konulur?
Çok farklı şikayetler ve klinik bulgular ile başlayabildiğinde tanı koymak her zaman çok kolay olmayabilir. MS tanısı genellikle;
- Hastanı öyküsü,
- Nörolojik muayene bulguları,
- Manyetik rezonans görüntüleme (MR) ve
- Bazen de lomber ponksiyon ile konur.
Beyin ve omurilikte plak diye adlandırılan lezyonlar meydana gelir ve lezyonun yerine göre farklı klinik bulgular ile hastanın şikayetleri ile ortaya çıkar.
Seyri her hastada aynı mıdır?
MS hastalığı seyri her hasta da aynı değildir. Bazı hastalarda hafif bulgular ile seyrederken, bazılarında ağır özürleyici bir hastalık tablosuna yol açabilmektedir. Tedavi de amaç özellikle ataklar sırasında ortaya çıkan şikayetlerin düzeltilmesi ve koruyucu tedaviler ile beraber atak oluşmasına engel olmaktadır.
Tedavi sürecinde hangi faktörlere dikkat edilmeli?
Hastalığın tedavisi yapılırken hastanın;
- Mevcut klinik bulguları,
- Beyin ve omurilikte mevcut plakların sayısı
- Yerleşimi,
- Atak sıklığı gibi birçok faktör göz önüne alınır.
MS kronik, tedavi edilmezse özürleyici bir hastalıktır. Genç erişkinleri etkilediği için erken tanı konulması ve tedavisi hastanın yaşam kalitesi için çok önemlidir.