Memorial Ankara Hastanesi Üroloji Bölümü’nden Prof. Dr. Hasan Bakırtaş, 40 yaş üstü erkeklerde idrar yolu şikayetlerine neden olan hastalıklar hakkında bilgi verdi.
Orta yaş ve üzeri erkeklerde en sık görülen şikayetler arasında yer alan sık tuvalete gitme durumu yalnızca iyi huylu prostat büyümesine değil, mesane ve alt idrar yolu hastalıklarına da işaret edebiliyor. Prostat büyümesi ile benzer belirtiler veren bu hastalıkların teşhis ve tedavisinde geç kalınması, mesane kanseri gibi ciddi sağlık sorunlarının ortaya çıkmasına neden olabiliyor.
Utanıp Çekinerek Doktora Başvurmakta Geç Kalmayın
Orta yaş ve üzeri erkeklerde sık görülen idrar ile ilgili şikayetler, yaşam kalitesini oldukça azaltmasına rağmen, utanma nedeniyle dile getirilmemektedir. Bu durum konu ile ilgili birçok yanlış inanışın ortaya çıkmasına neden olmaktadır. İdrar yakınması olan erkeklerin büyük bir kısmı mecbur kalmadıkça doktora başvurmamaktadır. İdrar ile ilgili yakınmalar 3 grupta toplanabilir. Bunlardan ilki idrar torbasının depolama işlevinin bozulmasıyla oluşan; idrara çıkma sıklığında artma, sıkışma hissi ve idrar tutamama problemleridir. İkincisi idrara çıkma sırasında ortaya çıkan; idrarı başlatmada zorlanma, idrar akım hızında yavaşlama, çatallı veya kesik kesik işeme şikayetleridir. Üçüncüsü ise idrara çıktıktan sonra görülen; idrar sonrası rahatlayamama, artık idrar hissi ve damlatma sorunlarıdır. Bunlar haricinde idrarda kan görülmesi prostat büyümesine bağlı olabildiği gibi birçok başka hastalığın da belirtisi olabilir.
Benzer Belirti Veren Hastalıklarla Karışabiliyor
40 yaşını geçmiş erkeklerde prostat büyümesi ve prostat kanseri korkusu nedeniyle genellikle idrarla ilgili tüm şikayetler prostatla ilişkilendirilmektedir. Mesane ve ondan sonraki alt idrar yolu ile ilgili pek çok hastalık benzer belirtiler verdiği için idrar yapma ile ilgili yakınmaları sadece prostat hastalığına bağlamak son derecede yanlıştır. Bu şikayetlerle bir üroloğa başvurulduğunda, muayeneye ilave birkaç basit tetkik ile yakınmaların nedeni ortaya çıkarılmaktadır. Böylece hastalıklar çok basit tedavilerle iyileştirilebilir ve tedavide geç kalınması durumunda hayatı tehdit edecek hastalıkların önüne geçilebilir. Prostat büyümesi ile benzer belirtiler veren hastalıkların en sık görülenleri arasında; mesane kanseri, aşırı aktif mesane, prostat iltihabı, idrar yolu enfeksiyonu, idrar yolu ve mesanede taşı, şeker hastalığı, parkinson hastalığı, kalp yetmezliği, bel fıtığı, multipl skleroz ve gece sık idrara çıkma hastalığı sayılabilir.
Sık Tuvalete Gitmek Mesane Kanseri Habercisi Olabilir
Alt idrar yolu sistemi belirtilerinin en sık nedeni genellikle iyi huylu prostat büyümesidir. Ancak her iyi huylu prostat büyümesi idrar ile ilgili yakınmalara neden olmaz. Prostat büyümesi ancak içinden geçen idrar kanalını daraltırsa belirti vermektedir. Özellikle sigara içen erkeklerde sık rastlanılan mesane kanseri ise sıklıkla ağrısız kanama ile ortaya çıksa da idrarda yanma, idrara çıkarken zorlanma, sık idrara gitme, idrardan sonra rahatlayamama gibi belirtiler de verebilmektedir.
Gece Sık İdrara Çıkma Uykusuzluğa Bağlı Depresyon Nedeni
Şeker hastalığının en sık görülen belirtilerinden biri sık sık idrara gitmektir. İdrara şeker geçişi nedeniyle ortaya çıkan bu rahatsızlığın tanısı basit bir idrar tahliliyle konulmaktadır. Hastalığın tedavisi edilmesiyle idrar şikayeti hemen düzelir. Nokturnal poliüri adı verilen gece fazla idrar üretemeye neden olan hastalıkta, hiç prostat büyümesi olmadığı halde gece sık idrara çıkılır. Gece idrara sık gitmek, sıkışma hissi ve idrar kaçırmadan sonra yaşam kalitesini en çok azaltan şikayetlerden biridir. Uykusuzluk nedeni ile hastalarda dikkat eksikliği ve depresyona kadar giden istenmeyen durumlar ortaya çıkabilir. Bu hastalığın teşhisi basit bir idrara çıkma günlüğü tutularak konulabilir. Teşhis sonrası akşam sıvı kısıtlaması ve basit bir ilaç tedavisiyle hastalık ortadan kaldırılabilir. Benzer şekilde kalp yetmezliği veya bacaklarda ileri derecede varis olması durumlarında geceleri sık idrara çıkma yakınması olabilmektedir. Bu hastalıkların tedavisi edilmesiyle geceleri idrar yapma yakınması da ortadan kalkacaktır.
MS Ve Parkinson İdrar Kaçırmaya Neden Olabilir
Bel fıtığı eğer idrar torbasına giden sinirlerin sıkıştırıyorsa, hastalar çok sık idrara giderler ve idrara çıkmada zorluk yaşarlar. Bel fıtığının tedavisi edilmesiyle idrar şikayetleri de düzelecektir. Multipl skleroz ve ileri yaşlarda görülen Parkinson hastalığı gibi beyin ve sinir sistemini ilgilendiren hastalıklarda, idrar torbasına giden sinirlerin tutulması durumunda idrar kaçırma dahil tüm alt idrar yolu yakınmaları görülebilir. Bu tarz sinir sistemini tutan hastalıklarda ilgili hastalığın tedavi edilmesi sonucunda idrar yolu ile ilgili şikayetler de ortadan kalkacaktır.
Taş Hastalıklarına Dikkat!
“Aşırı aktif mesane” olarak bilinen ve genellikle yaşlılarda görülen rahatsızlıkta da sık sık idrar yapma ve idrara sıkışma hissi ve zaman zaman idrar kaçırma gibi belirtiler gözlemlenmektedir. İyi huylu prostat büyümesi bulunan ve ameliyat edilmesine rağmen şikayetlerinin bir kısmı düzelmeyen hastalarda bu rahatsızlığa da sık rastlanır. Kadınlarda da gözlenebilen bu hastalığın ilaçlarla tedavi edilmesiyle yakınmalar ortadan kaldırılabilmektedir. Bu hastalıklar haricinde; idrar torbasında veya bu bölgeye yakın idrar yollarında bulunan taşlar da idrarda rahatsızlık hissi, sık idrar yapma isteği ve idrarda kanama gibi şikayetlere neden olabilmektedir. Taşların varlığı basit bir ultrasonografi veya röntgen filmi tespit edilebilmektedir. Teşhis ardından endoskopik yöntemlerle tedavi edilerek ciddi sağlık sorunlarına yol açmaları önlenebilmektedir.
