Sarkoidoz hastalığının sebebi tıp dünyasında halen netliğe kavuşmamıştır. Vücutta %90 oranında akciğerleri tutan bu hastalık nadiren de olsa diğer organları etkisi altına alabilmektedir. Sarkoidoz hastalığı bebeklikten yaşlılığa kadar tüm yaş gruplarını etkisi altına alan bir hastalık olsa da genel olarak orta yaş gruplarında görülmektedir. Cinsiyet olarak ise daha çok kadınlar da görülmektedir. Tüm dünyada her 20 bin kişiden 1’inde bu hastalığa rastlansa da siyahi ülkelerde bu durum 100 bin de 1 oranında azalabilmektedir.
Sarkoidoz hastalığı %90 oranında akciğerleri tutan bir hastalıktır. Bu nedenle hastalık ve belirtileri incelenirken akciğer içi ve akciğer dışı sarkoidoz şeklinde görülmektedir.
Sarkoidoz tanısı konulan hastaların birçoğunun akciğerleri etkilenmektedir ancak bunların çok azında belirti ve bulgular görülmektedir. Akciğeri etkisi altına alan sarkoidoz hastalığı genellikle başka bir hastalığın tanısında kullanılan tarama programlarında ortaya çıktığı için gizli olarak seyreden bir hastalıktır. Tanıyı kolaylaştıran bulgu ise lenf nodüllerinin göğüs içerisinde iki taraflı olarak büyümesidir. Akciğer içerisinde ilerleyen sarkoidoz hastalığı zamanla tedavi edilmez ise geri dönüşümü olmayan hasarlara neden olabilmektedir.
Sarkoidoz hastalığı nadiren de olsa akciğer dışındaki organları etkisi altına alabilmektedir. Genellikle kaslar, gözler, kan, iskelet ve kardiyovasküler sistem organlarını etkisi altına alsa da zaman zaman böbreklerin etkilendiği vakalar da görülmektedir. Bulgular ve belirtiler de uzman doktor görüşlerine göre tutulan organlara göre değişim göstermektedir.
Sarkoidoz Hastalığının Nedenleri Nelerdir ?
Bilim dünyası sarkoidoz hastalığının neden olduğu konusunda halen görüş birliğine varamamış haldedir. Hastalığa yakalananlar üzerinde yapılan araştırmalarda hastalık yapıcı genlerin ve çevresel etmenlerin bağışıklık sisteminde normalin dışında cevaplar oluşturduğunu göstermiştir.
Uzmanlar sarkoidoz hastalığına en yaygın olarak genetik etmenlerin neden olduğunu düşünmektedir. Özellikle ailesinde sarkoidoz öyküsü bulunan kişilerin hastalığa yakalanma olasılığı oldukça yüksektir.
Coğrafi etmenler sanıldığının aksine sarkoidoz hastalığı için büyük bir risk taşımaktadır. Kuzey avrupa ülkelerinin vatandaşları ve siyahi insanlar diğer insanlara oranla bu hastalığa yakalanma da büyük risk taşımaktadır.
Çevresel etmenler de sarkoidoz hastalığı için büyük risk taşımaktadır. Özellikle köy hayatı, kereste ve ormancılık, polen, soba ve tozlar büyük risk oluşturmaktadır. Bu etkenler sarkoidoz hastalığı için bir tetikleyicidir.
Sarkoidoz Hastalığının Belirtileri Nelerdir ?
Sarkoidoz hastalığı başta akciğerler olmak üzere vücudun birçok bölümünü etkisi altına almaktadır. Bundan dolayı görülen belirti ve bulgular da hastalığın etkisi altına aldığı organa göre farklılık göstermektedir.
Sarkoidoz hastalığı kimi zaman gizli bir şekilde ilerleyip herhangi bir belirti ve bulgu göstermeyebilmektedir. Belirti gösterdiğinde ise tuttuğu organa göre şu belirtileri gösterebilmektedir;
Akciğerin etkilendiği sarkoidoz hastalığında görülen belirti ve bulgular üst solunum yolları enfeksiyonunda görülen belirti ve bulgular ile hemen hemen aynıdır. Kuru öksürük, solunum güçlüğü ve balgam gibi belirtiler akciğer sarkoidozunda sıklıkla görülmektedir.
Deri yüzeyinde meydana gelen sarkoidoz hastalığında kabarık lezyonlar, deride renk değişimleri, kuruma ve parlak kırmızı şişlikler görülebilmektedir. Bunun yanı eklem iltihapları, kemik hasarları, ateş, kas güçsüzlüğü, kas ağrısı, çarpıntı, göz bulanıklığı, kaslarda şekil bozukluğu, ışığa karşı hassasiyet, görme kaybı ve baş ağrısı gibi belirtiler yaygın olarak
Sarkoidoz Hastalığının Tedavisi Nasıldır ?
Sarkoidoz hastalığı tanısı konulan kişiler tedavi edilmese bile ortaya çıkardığı belirti ve bulgular kendiliğinden ortadan kaybolmaktadır. Tedavi planlaması ile ümit vaad etmemektedir çünkü sarkoidoz hastalığı için kesin sonuçlu bir tedavi bulunmamıştır yani hastaların iyileşip iyileşmeyeceği belli değildir.
Hastalık bağışıklık sisteminin güçlenmesi ile de ortaya çıkabileceği için hastalarda göğüs hastalıkları doktorları tarafından uygulanan bağışıklık sistemi baskılayıcı ilaçlar kullanılmaktadır.
Tıbbi tedavi olarak kortikosteroidler, metotreksat, sıtma ilaçlar ve erbarercept ilaçları uygulanmaktadır. Eğer organlar büyük oranda etkilenmiş ise hastalara organ nakli yapılabilir. Sarkoidoz hastalarında organ nakli genellikle hastalığın akciğeri ve kalbi tuttuğu durumlarda gerekmektedir.
#sarkoidoz #sarkoidozhastalığı #sarkoidozbelirtileri #sarkoidoztedavisi #sarkoidoztanısı
