Türkiye’de Tip 1 Diyabet Vakaları Artış Gösteriyor
Sağlık Bakanlığı verilerine göre, Türkiye’de yaklaşık 20.000 çocuk ve genç tip 1 diyabet tanısı ile yaşamını sürdürüyor. 5-14 yaş grubu çocuklar ise bu hastalığa yakalanma açısından en yüksek risk grubunda bulunuyor. Dünya genelinde olduğu gibi Türkiye’de de tip 1 diyabet vakaları hızla artmakta.
Tip 1 Diyabetin Belirtileri Nelerdir?
Tip 1 diyabet, genellikle ani belirtilerle kendini gösterir. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Sebahat Yılmaz Ağladıoğlu, en yaygın belirtileri şu şekilde sıralıyor:
- Aşırı susama ve sık idrara çıkma: Çocuklarda ani su tüketimi artışı ve sık idrara çıkma durumu gözlemlenebilir.
- Açıklanamayan kilo kaybı: İnsülin eksikliği nedeniyle vücut enerji ihtiyacını yağ ve kas dokusundan karşılamaya başlar.
- Aşırı yorgunluk: Enerji eksikliği nedeniyle halsizlik ve bitkinlik görülebilir.
- Bulanık görme: Yüksek kan şekeri seviyeleri göz merceğinin şişmesine neden olabilir.
- Artan iştah: Hücrelerin enerji ihtiyacı karşılanamadığından daha fazla yemek yeme isteği gelişebilir.
Kimler Daha Fazla Risk Altında?
Tip 1 diyabetin kesin nedeni bilinmese de bazı risk faktörleri öne çıkmaktadır:
- Genetik yatkınlık: Ailede diyabet öyküsü bulunan çocuklar daha risklidir.
- Otoimmün hastalıklar: Vitiligo, çölyak veya Hashimoto gibi rahatsızlıkları olan çocuklarda risk artar.
- Çevresel faktörler: Viral enfeksiyonlar ve beslenme alışkanlıkları da hastalığın gelişiminde rol oynayabilir.
Erken Teşhis Hayat Kurtarıyor
Tip 1 diyabet, hızlı ilerleyen bir hastalıktır ve müdahale edilmediğinde ketoasidoz gibi yaşamı tehdit eden komplikasyonlara yol açabilir. Bu nedenle, ebeveynlerin belirtilere karşı dikkatli olması ve şüpheli durumlarda bir sağlık uzmanına danışması hayati önem taşır.
Tedavi ve Yönetim
Tip 1 diyabetin kesin bir tedavisi olmasa da etkili bir yönetimle hastalar sağlıklı bir yaşam sürdürebilir:
- İnsülin tedavisi: Enjeksiyonlar veya insülin pompaları ile eksik olan insülin sağlanır.
- Kan şekeri izleme: Günümüzde sürekli glukoz ölçüm sensörleri ile etkili bir kontrol sağlanmaktadır.
- Diyet ve egzersiz: Sağlıklı beslenme ve düzenli fiziksel aktivite, kan şekeri seviyelerinin dengede tutulmasına yardımcı olur.
Toplumsal Farkındalık Şart
Tip 1 diyabet, çocukluk çağında sık görülen bir sağlık sorunu olup, etkili bir tedavi ve erken teşhisle yönetilebilir. Ailelerin bilinçlendirilmesi, toplumun farkındalık kazanması ve diyabet teknolojilerine erişimin artırılması, bu süreci kolaylaştıran en önemli adımlardır.
